หลังโควิด โลกธุรกิจจะเปลี่ยนไปอย่างไร
- ขณะนี้ ธุรกิจทั่วโลกกำลังอยู่ในช่วงช็อคกับการถดถอยของเศรษฐกิจ ปัจจัยหลักคือผลจากโควิต-19 ที่มีผลกระทบเป็นวงกว้างและร้ายแรงกว่าที่คาดไว้มาก
- ถึงตอนนี้ก็ไม่มีใครคาดการณ์ได้ว่าทุกอย่างจะจบเมื่อไหร่ เพราะเหตุการณ์นี้ ต่อให้โควิดจบ เศรษฐกิจก็ไม่จบ
- และถึงแม้ว่าโควิดจะจบลง แต่วิธีการทำธุรกิจจะไม่เหมือนเดิมอีกแล้ว เพราะปัจจัยแวดล้อมภายนอกในการทำธุรกิจมันเปลี่ยนตามเหตุการณ์ไปหมด ไม่ว่าจะเป็นพฤติกรรมของผู้บริโภค วิธีการแข่งขัน ระบบการบริหารจัดการร้าน วิธีการเข้าถึงลูกค้า ฯลฯ
- สรุปให้สั้นคือ ของที่เคยขายได้ อาจกลายเป็นไม่จำเป็น ของที่ไม่เคยมองเห็น อาจกลายเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้
- ปัจจัยภายนอกที่ส่งผลด้านบวกกับธุรกิจ เราเรียกว่า โอกาสทางธุรกิจ Opportunity ส่วนปัจจัยที่ส่งผลร้ายกับธุรกิจ เราเรียกว่า ภัยคุกคาม (Threats)
- ปัจจัยภายนอกเหล่านี้ คือสิ่งที่เราควบคุมไม่ได้ แต่จำเป็นต้องคาดการณ์ได้ว่าอะไรจะเกิดขึ้นเพื่อที่จะได้คว้าโอกาสหรือรับมือได้ทัน
- อย่าสับสน เอาโอกาสทางธุรกิจไปเทียบกับสิ่งที่เรียกว่า fake demand หรือความต้องการซื้อแบบปุบปับ เพราะโอกาสทางธุรกิจจะเป็นสิ่งที่ระยะยาว เป็นเชิงกลยุทธ์ เกิดแล้วจะอยู่กับเราไปอย่างน้อย 2-3 ปี ส่วน fake demand คือเกิดแบบสั้น ๆ เช่นการการซื้อของตุน หรือซื้อของเพื่อฉวยโอกาสเก็งกำไร
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
สิ่งที่คาดว่า จะเกิดขึ้นหลังจากโควิดจบ
ต้องไปแปลเอาเองว่า สิ่งเหล่านี้จะเป็นบวกหรือลบสำหรับธุรกิจของเรา
1. โลกเหมือนสภาพหลังสงคราม ธุรกิจใหญ่น้อยเสียหายตามกำลังการบริโภคที่หายไป เตรียมใจไว้เลยว่า สภาวะแบบนี้ ใช้เวลานานกว่าจะกลับมาเท่าเดิม
2. ประเทศไทยจะจนไปอีกนาน เนื่องจากรายได้รัฐจากภาษีทุกประเภทลด (Vat, สรรพสามิต, ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาและนิติบุคคล) ในขณะเดียวกัน รายจ่ายก็เพิ่มขึ้น
3. กำลังซื้อจะหายไปมากกว่า 60-70% สินค้าฟุ่มเฟือยจะเป็นที่ต้องการน้อยลงเนื่องจากช่วงเศรษฐกิจฟื้นตัว ผู้คนจะใช้เงินกับสิ่งจำเป็นมากกว่า และมีราคาที่พอเหมาะตามฐานะมากขึ้น
4. เงินในระบบจะค่อยๆหายไปจากเศรษฐกิจจากการเรียกใช้งาน application จากต่างประเทศทั้งหลาย ไม่ว่าจะเป็นโฆษณาผ่าน social media หรือบริการส่งของถึงบ้าน เราทุกคนกำลังทำให้ประเทศและตัวเองยากจนลงไปอีกเพราะความสบาย ช่วยกันใช้เท่าที่จำเป็นและวัดผลได้ก็พอ
5. ผู้คนเคยชินกับการอยู่บ้านมากขึ้น พร้อมกับธุรกิจที่รู้แล้วว่า การมีออฟฟิศใหญ่ๆสำหรับพนักงานทุกคนเป็นสิ่งที่สิ้นเปลืองโดยใช่เหตุ
6. ศูนย์การค้าก็อาจเป็นสิ่งไม่จำเป็นสำหรับคนอยากมีร้านเช่นกัน
7. นอกจาก Work From Home แล้ว เราจะเห็น Study From Home เป็นเรื่องปกติมากขึ้นโดยเฉพาะในระดับอุดมศึกษาขึ้นไป
8. จับตาเรื่องหนี้เสีย (NPL) เพราะจะเป็นตัวฉุดเศรษฐกิจตัวต่อไป
9. อาชญากรรมและความปลอดภัย จะสวนทางกับเศรษฐกิจเสมอ
10. Online กลายเป็น lifestyle ปกติไปโดยที่เราไม่รู้ตัว และกลายเป็นช่องทางการขายหลักของธุรกิจเล็ก
11. โลกจะเริ่มแบ่งแยกและปกป้องประเทศตัวเองมากขึ้น เราจะกลับไปสู่คำว่า ต่างคนต่างอยู่อย่างรัดกุมมากขึ้น
12. การเดินทางต่างประเทศลดลง ทั้งเรื่องส่วนตัวและเพื่อธุรกิจ
13. รวมถึงการปิดกั้นแรงงานต่างชาติ เพราะแต่ละประเทศจะสนับสนุนให้จ้างงานคนในชาติก่อน ประเทศที่เคยพึ่งแรงงานต่างชาติจะลำบากมาก
14. นอกจากแรงงานจะหายแล้ว ทักษะงานหลายอย่างก็หายตามไปด้วยเนื่องจากเว้นว่างจากการทำงานไปนาน
15. หุ่นยนต์ยิ่งมีบทบาทมากขึ้นอีกและจะถูกเร่งพัฒนาออกมาให้แทนปัญหาคน (แรงงานขาด คนขาดทักษะ และค่าแรงสูง)
16. คนวัยทำงานต้องทำงานหนัก แทบไม่มีเวลาออกไปพักผ่อน เที่ยวเล่นเหมือนเดิม
17. สิ่งที่ช่วยให้ผ่อนคลายมากที่สุด คือการเสพสื่อผ่านมือถือ
18. ภาษากลายเป็นสิ่งสำคัญอีกครั้ง โดยเฉพาะภาษาของประเทศในโลกกำลังพัฒนาใหม่ที่ยังไม่ได้รับผลกระทบจากโควิดเช่น อเมริกาใต้ แอฟริกาใต้ ส่วนยุโรปกับอเมริกา ฝากความหวังได้น้อยมาก
19. คนจะมีค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น 1 เรื่องคือด้านการป้องกันสุขภาพ ธุรกิจจะมีต้นทุนที่สูงขึ้นและเรื่องระบบป้องกัน screening ด้านความสะอาด จะมีเทคโนโลยีใหม่ๆออกมาให้เห็น
20. ธุรกิจอาหารที่มือผู้ขายและผู้ซื้อจะสัมผัสกับอาหารโดยตรง จะได้รับความนิยมลดลง
21. ระบบข้อมูลสุขภาพรายบุคคล จะกลายเป็นข้อมูลสำคัญในทุกวงการ
22. สินค้าที่คุณภาพระดับ Good Enough ในราคาที่ Affordable จะเป็นสิ่งหลักที่ขับเคลื่อนตลาด สินค้าที่วางตัวเองเป็น Premium Mass (คุณภาพดีกว่าในราคาที่คนส่วนใหญ่ซื้อได้) จะเป็นตัวผลักดันธุรกิจให้มีกำไร
23. ลืมคำว่า Experienced Marketing ไปสักระยะ โลกยุคต่อไปคือ Survived Marketing การตลาดที่ช่วยให้ผู้บริโภคเอาตัวรอดได้ไปพร้อมแบรนด์
24. ธุรกิจ luxury จะซบเซาไปอีกพักใหญ่หาไม่ปรับกลยุทธ์การออกสินค้าใหม่
25. แบรนด์เนมจะแตกไลน์ไปหาธุรกิจใหม่ที่ขายได้ โดยใช้ชื่อเสียงเดิมเป็นตัวรับประกันคุณภาพ
26. อาชีพการตลาดแบบตรงจะกลับมารุ่งเรือง การขายแบบผ่านคนกลางจะลดบทบาทลงเพราะถูก online แทนที่
27. วัตถุดิบจะกลับมาราคาลดลง เพราะผ่านการซื้อขายที่ไม่ผ่านคนกลาง
28. Lifestyle แบบ self-made ธุรกิจลักษณะ homemade จะกลายเป็นเรื่องปกติ
29. ผู้ที่สร้างผลผลิตได้เองจะฟื้นตัวได้ก่อน คนกลุ่มนี้คือกำลังสำคัญในการสร้างเศรษฐกิจใหม่
30. ส่วนตัวคิดว่าเป็นยุคที่โลกหมุนกลับมาให้คุณค่ากับอาชีพเกษตรกรรม และจะเหนือกว่าถ้าเป็นเกษตรกรรมเชิงเทคโนโลยีที่ควบคุมเรื่องคุณภาพและความสะอาด ไม่ใช่ปลูกแบบใช้ปุ๋ยหรือสารเคมี
ทั้งหมดที่เขียนมา เป็นมุมมองส่วนตัวทั้งหมด เชื่อหรือไม่ แล้วแต่ความสะดวกใจนะครับ แต่ที่แน่นอนคือจากนี้ การทำธุรกิจจะเป็นงานยาก กับการปรับตัวรับมือกับเรื่องที่ควบคุมไม่ได้
แต่เราจำเป็นต้องปรับตัวไปกับมันให้ได้เช่นกันนะครับ
cr.trick of the trade